موضوع:تامین بهداشت روانی
*دانشجو:سیده فاطمه کمالی تقوی *استاد:دکتر ابوالفضل بختیاری
*رشته و مقطع:کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی *دانشگاه:آزاد اسلامی قم
مقدمه:تامین بهداشت روانی برای مردم،سازمان ها و دولت ها بسیار مهم است چرا که با کارایی فردی و اجتماعی افراد و در کنار آن با پیشرفت های علمی،صنعتی و... در جامعه گره خورده است.امنیت روانی مسلما مهمترین فاکتور زندگی سالم هر انسان است و از مهمترین اهداف بهداشت روانی ایجاد بهترین و مطلوبترین شکل رفتار و سلوک اجتماعی بر اساس استعدادهای ذاتی جهت زندگی سالم و بهنجار است.بهداشت روانی یعنی داشتن احساس خوب نسبت به خود ، دیگران و محیط .احساس آرامش و امنیت درون ،به دور از اضطراب و تنش روانی .بهره مندی از سلامت ذهن و روان و اندیشه.در این نوشتار به بهداشت روانی به عنوان یکی از شاخص های روابط انسانی می پردازیم.
موموضوع بهداشت روانی به سالم و متعادل بار آوردن شخصیت انسان ها از طریق فراهم آوردن محیط مناسب برای تامین نیازها و شکوفایی استعدادها بر می گردد.چنانچه سازمان یا محیطی بتواند زمینه های تامین بهداشت روانی افراد را فراهم کند شخصیت و روان افراد متعادل می شود و می توانند با یکدیگر و همچنین با عوامل محیطی روابطی مطلوب برقرار کنند.پس با این تعبیر سلامتی روانی دانش آموزان ، معتمان و کارکنان سهم بسزایی در برقراری روابط انسانی دارد.کار اصلی مدرسه انسان سازی است و انسان سازی در دو بعد جسم و روح یا روان معنی پیدا می کند.حفظ سلامت یا بهداشت روانی دانش آموزان و معتمان کار اساسی مدرسه است.شاملو آنقدر به بهداشت روانی در آموزشگاه و تربیت اهمیت می دهد که تعلیم و تربیت را مترادف با بهداشت روانی می داند و می گوید تعلیم و تربیت و بهداشت روانی از جنبه نظری هدف واحدی دارند. از نظر او هدف بهداشت روانی و تعلیم و تربیت ساختن آدم های سالم ، مفید و خوشبخت است.مدرسه جای سالم سازی انسان هاست.هر جامعه ای از مدارس خود انتظار دارد که افرادی با شخصیت ، متعادل ، سازگار ، با عاطفه ، اجتماعی ، با اعتماد به نفس ، مسئولیت پذیر ، منطقی و عادل بار آورد.همه این ها منوط به وجود روابط ، شرایط و محیط سازمان یافته و مناسب از طرق اعمال مدیریت و رهبری درست در مدرسه می باشد.مدیران مدارس نه تنها خود باید از روانی متعادل برخوردار باشند بلکه باید سعی کنند روان دانش آموزان و معلمان خود را نیز متعادل سازند.برای رسیدن به چنین هدفی باید سعی شود که نیازهای کودکان ، نوجوانان وجوانان را تامین کنند.به قول آبراهام مزلو علت اساسی بیماری ها وعقده های روانی عدم تامین نیازهای آن ها است.عدم تامین همه نیاز ها ومخصوصا نیاز های اجتماعی وروانی مانند نیاز های قدرومنزلت ، احترام ، شناخته شدن ، شکوفایی استعداد ها ونظایر آن سبب بروز تعارض ، تنش وناکامی میشودازجهت دیگر وجود فضایی از صفا وصمیمیت سبب افزایش بهداشت روانی میشود.اگر دانش آموزان ومعلمان حس کنند که مدرسه وجود آنها را می پذیرد و بین آنها روابط صمیمانه ای وجود دارد روابط آنها مستحکم تر وعمیق تر می شود مدیر آموزشی موفق کسی است که بین افراد را از طریق فراهم کردن زمینه های بهداشت روانی تقویت کنند .بهداشت روانی انسان متاثر از عوامل مختلفی است که هریک به نوبه خود سلامت روان و بهداشت روانی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.تعارض یکی از عوامل مهم است که می تواند تاثیرات زیادی بر بهداشت روانی داشته باشد.در حالت تعارض فرد انرژی روانی زیادی را صرف می کند تا یکی از راهها و حالات متقابل خود را برگزیند.قرار گرفتن در چنین شرایطی با توجه به استرس زا بودن آن قابل توجه است.معمولا انتخاب یکی از حالات موجود موجب برطرف شدن اثرات مخرب تعارض می گردد.اما ماندن در چنین شرایطی به صورت طولانی مدت می توانند اثرات فزاینده مخربی داشته باشند.برای تقویت بهداشت روانی فرزندانمان لازم است عواملی که موجب ایجاد تعارض و دوگانگی برای وی می شود را حتی الامکان کاهش دهیم،اگر با ناراحتی های روانی کودکان ،نوجوانان و جوانان روبه رو شدیم با حوصله و متانت آنها را رفع کنیم و از تصمیم های عجولانه بپرهیزیم،از مشاهده فعالیت های جدید فرزندمان لذت ببریم،با پرورش ابعاد روحی و معنوی شخصیت فرزندمان به سلامت روانی فرزندمان کمک کنیم،زمینه های اعتماد را فراهم کنیم،به احساسات فرزندانمان توجه کنیم و ویژگی های آنها را بشناسیم،فرصتهای مناسب برای بروز احساسات و شخصیت فرزندانمان ایجاد کنیم.باید توجه داشت مدارس در برقراری آرامش روانی ،نشاط ،سلامت روح و جسم و همینطور بر عکس افسردگی و گوشه گیری دانش آموزان دخیل اند.محیط مدرسه باید به گونه ای باشد که دانش آموز در آن احساس امنیت کند و با میل و رغبت به آنجا قدم گذارد.برای تشویق دانش آموزان به فراگیری علم لازم است اخلاق نیکو و پسندیده در کنار قوانین انضباطی خشک مدرسه گنجانده شود.مهمترین عاملی که سبب فساد اخلاقی و انحطاط دانش آموز می شود بی توجهی و طرد او از کانون خانواده و محیط مدرسه است او هنگامی که خود را در میان انبوهی از انسان ها تنها و بی کس احساس می کند ناگزیر است به افرادی روی آورد که برای او ارزش و اهمیت قائلند.
نتیجه گیری:بهداشت روانی حالتی از رفاه وبهبودی است که در آن هر فردی میتواند توانایی بالقوه خودش را تحقق بخشد،با استرس های معمول زندگی مدارا کند،در مواجهه با مشکلات اجتماعی کنترل و تعادل خود را از دست ندهد،از نظر شغلی مفید و سازنده باشد ودراجتماع با دیگران مشارکت وهمراهی کند .تامین بهداشت روانی دانش آموزان در رسیدن به اهداف آموزشی مدارس نقش عمده ای دارد وباتوجه به این که دانش آموزان آسیب پذیر ودر عین حال پرجمعیت ترین قشر اجتماع را تشکیل میدهند توجه به بهداشت و سلامت روانی آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است.