روابط انسانی در آموزشگاه

عنوان:روابط انسانی در آموزشگاه

*استاد:دکتر ابوالفضل بختیاری                 *دانشجو:سیده فاطمه کمالی تقوی

*مقطع و رشته:کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی             *دانشگاه،آزاد قم

مقدمه:روابط انسانی در آموزشگاه یکی از مباحث بسیار مهم و کلیدی در مدیریت موسسات آموزشی و بویژه مدارس می باشد.روابط انسانی در مدارس باعث افزایش روحیه ، اشتیاق ، صمیمیت وهمدلی ، اعتماد و انگیزش معلمان خواهد شد.در روابط انسانی توجه به رضایت و برخورداری از سود و فایده  و تامین نیازهای همه جانبه دو طرف رابطه ضروری می باشد.مدیران آموزشی باید به  شان و شخصیت افراد احترام گذاشته و به آنها اعتماد قلبی داشته باشند تا متقابلا اعتماد و احترام دریافت نماید.نتیجه چنین جو مناسبی تحقق و نیل به اهداف آموزشی خواهد بود.در نوشتار حاظر اندکی به تعریف ،ضرورت و اهمیت روابط انسانی خواهیم پرداخت.

برقراری روابط انسانی کلید تحقق هدف انسان سازی است.کار کردن با انسانها به منظور ایجاد تغییر در آنها تنها از طریق روابط انسانی اثر بخش ممکن می باشد.به همین دلیل مدیران و معلمان در هر روز کاری خود مجبور به برقراری رابطه با معلمان،دانش آموزان،اولیا و دیگر افراد هستند و در نهایت این که این ارتباطات که روابط انسانی نام دارد منجر به تاثیر و نفوذ بر دیگران خواهد شد.بسیاری از دانشمندان برقراری روابط انسانی را مهم ترین عامل موفقیت مدیران دانسته اند.بر اساس پوهش هایی که روی عده ای از مهندسان انجام گرفت نتیجه این شد که موفقیت مهندسان بیش از آنکه ناشی از تخصص مهندسی آنان باشد بیشتر مربوط به توان برقراری ارتباطات انسانی آنهاست.علاوه بر اینکه روابط انسانی عامل مهم موفقیت مدیران در همه مدیریت هاست اما جایگاه آن در مدیریت آموزشی با سایر مدیریت ها قابل مقایسه نیست.دانش آموزان نه تنها تجربه های کافی برای شناخت و تشخیص مصالح بلند مدت خود را ندارند و بسیار ساده اندیش می باشند به راحتی تحت تاثیر دیگران قرار می گیرند.این تاثیر آنقدر زیاد است که با قاطعیت می توان گفت مدیران و معلمان نمی توانند بدون تاثیر مثبتی که از طریق رفتار و روابط خود بر دانش آموزان می گذارند در تغییر رفتار یا تعلیم و تربیت آنان موفق شوند.بنابراین آموزش و پرورش در کل و آموزشگاه ها در رابطه با روابط انسانی وظیفه سنگینی بر عهده دارند.

روابط انسانی از روابط مثبت و هدفداری که بین دو یا چند انسان وجود دارد صحبت می کند.همهدانسان ها به داشتن توانایی برقراری رابطه با سایر انسان ها نیاز دارند که این توانایی را اصطلاحا "مدیریت برقراری روابط انسانی"می نامند.روابط انسانی می تواند به صورت روابط رسمی،غیر رسمی،عمومی،خصوصی،کلامی،غیر کلامی،عمودی،افقی و چند جانبه رخ دهد.در یکی دو دهه اخیر اصطلاح روابط انسانی برخی دانشمندان علم مدیریت را با مفهوم دیگری تحت عنوان "رفتار سازمانی"مترادف دانسته اند.اما حقیقت این است که رفتار سازمانی به مطالعه رفتار در حالت واقعی آن و به همان صورت که در سازمان رخ می دهد می پردازدو دلایل به وجود آورنده آن را توضیح می دهد.رفتار سازمانی در حد یک علم از قضاوت های ارزشی می پرهیزد اما روابط انسانی چیزی برتر و بیشتر از رفتار سازمانی است.روابط انسانی از یک بار ارزشی و انسانی برخوردار است و درباره درستی یا نا درستی رفتارها و روابط به ارزشیابی و انتقاد می پردازد.روابط انسانی با اعتقادات،نگرش ها و رفتارهایی که سبب کشمکشهای بین فردی می شوند و زندگی شخصی ما و همه موقعیت های کاری ارتباط دارد.محبت ها ،درگیری ها، تنفرها ،آشتی و قهرها در محدوده روابط انسانی قرار می گیرند.گفتگوهای صمیمانه و همچنین درگیری های لفظی شکل هایی از اشکال روابط انسانی هستند که در خانواده،کار و جامعه بین افراد اتفاق می افتد.جنبه مهم دیگر روابط انسانی درک قابلیت های افراد و دادن مسئولیت به آنها بر اساس استعدادها و شریک و سهیم کردن آن ها در امور زندگی و سارزمان می باشد.در سایه این پذیرش افراد احساس وجود و ارزش می کنند ، به زندگی و کار علاقه مند می شوند ، از بی تفاوتی های آنان کاسته می شود و بالاخره با روحیه ای تازه و قوی تر به کار و زندگی می پردازند. روابط انسانی در یک سازمان آموشی فرایند برقراری ،حفظ و گسترش رابطه هدفدار پویا و دو جانبه بین اعضای یک سیستم اجتماعی (آموزشگاه)است که با تامین نیازهای منطقی ،اجتماعی و روانی فرد و کروه سبب تفاهم،احساس رضایت و سودمندی متقابل و بوجود آمدن زمینه های اعتماد ،انگیزش ،رشد و تسهیل رسیدن به اهداف سازمان آموزشی می شود.در این تعریف رابطه انسانی به عنوان یک نیاز و همچنین وسیله ای برای تامین نیازها در نظر گرفته شده است.از نکات مهم دیگری که در مفهوم روابط انسانی نهفته است مساله احساس سودمندی و رضایت خاطر می باشد.روابط موقعی انسانی است که طرفین ارتباط بتوانند فواید لازم را از روابط خود ببرند.در واقع روابط انسانی مجموعه ای از فعالیت ها و تعاملات است که موجب تامین نیازهای افراد می گردد و به عنوان یک نیاز انسانی بین انسان هایی که با هم زندگی می کنند پایدار می شود.در نتیجه برقراری روابط انسانی پس از تامین نیازها زمینه های پیدایش انگیزش،رشد،احساس سودمندی،رضایت،درک متقابل و اعتماد می شود.خانم فالت به عنوان یک فیلسوف اجتماعی مشکل اساسی سازمان ها ومدیریت را در تمام سطوح وانواع آن اعم از سازمان های بازرگانی یا آموزشی ایجاد ونگهداری روابط انسانی پویا و هماهنگ میداند او معتقد است که مدیر باید به جنبه انسانی محیط کار توجه بیشتری داشته باشد.منظور او این است که مدیر باید وجود همکاران و تفاوت های فردی آنها را بپذیرد و از وجود تفاوت و یا حتی تعارض بین آنها نهراسد. او میگوید که وجود اختلاف نظر بین مدیران و معلمان یک امر غیر طبیعی مخرب نیست والزاما سبب نا کارایی سازمان نخواهد شد. مدیر باید واقع بینانه از تفاوت ها به عنوان معیار های با ارزش برای شناخت مشکلات بهره بگیرد و زمینه ی بهبود سازمان را فراهم سازد .مدرسه،سازمان یا نهاد انسان پروری است که باید آنقدر مجهز و مهیا باشد که بتواند هر نوع استعدادی را در خود پرورش دهد.شرایط آماده سازی محیط آموزشی برای پرورش استعداد ها وتوانایی های بالقوه دانش آموزان،شناخت دقیق ویژگی های سرشتی،رشدی ورفتاری آن ها و ارائه رفتار ها یا روابط مناسب با آنها است.

نتیجه گیری:روابط انسانی درآموزشگاه جزء مهمی از مدیریت آموزش وپرورش است موفقیت یک مدرسه با روابط انسانی مثبت صمیمانه و محترمانه همراه است .در روابط انسانی ارتباط همیشه  دو طرفه است وباید درآن نیاز های هر دو طرف بر آورده شود برخی ازفواید برقراری روابط انسانی عبارت است از تامین نیازها، انگیزش، درک متقابل ، توجه به تفاوت های فردی،رضایت خاطر احساس سودمندی،رشد،  امنیت و بهداشت روانی،اعتماد به نفس،تفاهم،حمیت.بنابراین مدیرمدرسه از میان سه مهارت فنی،انسانی وادراکی باید بیش از همه دارای مهارت ادراکی و انسانی باشد تا بتواند اهداف آموزشی را محقق نموده دانش آموزان را برای ساختن جامعه ای بهتر آماده سازد.

منبع:محمد میرکمالی(1388) روابط انسانی در آموزشگاه(تهران:یسطرون).فصل اول ص30-15.